Inleiding

Er zijn best wel een aantal uitspraken door Jezus gedaan die vanuit ons Westers denken lastig te begrijpen zijn. Denk onder andere aan 'een oprecht oog en een kwaadaardig oog hebben', 'eigen vader en moeder haten', 'laat de doden hun doden begraven', om er maar een paar te noemen. In onze moderne oren klinkt dit hardvochtig en verwerpelijk. Meermaals hoor je op basis hiervan predikers verklaren dat Jezus een radicale boodschap bracht. Dat is alleen behoorlijk tegenstrijdig met Zijn andere boodschap 'heb elkaar lief en uw blijdschap wordt vervuld". De noodzaak dient zich aan om onze eigen interpretatie eens aan de kaak te stellen.

Verzamel schatten

In Mattheüs 6:19-20 lezen we Jezus' instructie: "Verzamel geen schatten voor u op de aarde, waar mot en roest ze verderven, en waar dieven inbreken en stelen, maar verzamel schatten voor u in de hemel, waar geen mot of roest ze verderft, en waar dieven niet inbreken of stelen;"

Deze tekst wordt vaak gebruikt om te waarschuwen geen wens te hebben om een comfortabel bedrag op je spaarrekening te hebben staan. Armoede of net aan maandelijks rondkomen wordt in sommige kringen aangeprezen als een deugd en zo wordt deze tekst ingezet als aanmoediging of troost. Wees vooral niet bezorgd, en als je dat wel bent – dan zondig je eigenlijk. Resultaat: geloofsstress bovenop de financiële stress! Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Het lastige aan die interpretatie is dat de context niet wordt meegerekend, want wat volgt zijn Jezus’ woorden:

Mattheüs 6:21-24 "...,want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn. De lamp van het lichaam is het oog; als dan uw oog oprecht is, zal heel uw lichaam verlicht zijn; maar als uw oog kwaadaardig is, zal heel uw lichaam duister zijn. Als het licht dat in u is, duisternis is, hoe groot is dan de duisternis zelf! Niemand kan twee heren dienen, want of hij zal de één haten en de ander liefhebben, of hij zal zich aan de één hechten en de ander minachten. U kunt niet God dienen en de mammon."

Goede doelen

Er zijn van die perioden in het jaar dat je op tv aankondigingen voorbij ziet komen dat binnenkort een collectant voor een goed doel bij u aan de deur kan aanbellen. Daar is in Nederland niet echt een duidelijk pijl op te trekken, maar in Israël is dat anders.

De Joodse kalender zit tjokvol feesten en in het kader van “ heb je naaste lief als jezelf” wordt er aanspraak gemaakt op de maatschappij om een donatie te doen zodat ook de allerarmsten en zwaksten in de samenleving mee kunnen doen. Dus heel regelmatig zul je op straat posters en grote advertentieborden zien waarop de woorden (in het Hebreeuws) staan: “Heb een goed oog!” Duidelijk een bekend gezegde, mag je concluderen.

Iemand die een goed oog heeft, geeft gul aan de armen; iemand die een boos oog heeft logischerwijs niet. Die houdt de hand op de knip, of zoals wij vroeger met Sint Maarten bij dat enkele adres die niet open deed zongen: hier woont een kikkerbil, die niets geven wil.

Het grote gebod

De meest praktische manier om aan het belangrijkste gebod “ Heb uw naaste lief als uzelf” te voldoen is: zorg ervoor dat een ander die het minder heeft dan jij, waar het in je vermogen ligt, mee kan komen, zelfs kan meevieren.

Hoe houdt dat verband met de tekst over het verzamelen van schatten in de hemel? Deze tekst baseert Jezus op Spreuken 19:17 Wie zich ontfermt over de arme, leent uit aan de HEERE. Hij zal hem zijn weldaad vergelden.

Het concept ‘lenen’ doet uiteraard aan een bankenstelsel denken, en dat is hierop van toepassing. Door te geven aan de arme, bouw je als het ware een saldo op je hemelse spaarrekening waarover je rente zal ontvangen. Dus hoe vaker je ruimhartig naar vermogen geeft, hoe groter je schatten in de hemel en des te meer je door de HEERE te Zijner tijd zal worden terugbetaald. Bovendien is het ook goed voor je fysieke en mentale gezondheid; het werkt voor iedereen stress-verlagend.

Verantwoordelijk rijk zijn

De Bijbel waarschuwt niet voor rijkdommen op aarde bezitten, maar voor je niet ontfermen in je rijkdom over degenen die in armoede en nood leven als het wel in je macht is. Jezus moedigt in Mattheüs Zijn gehoor aan zich niet te onttrekken aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid uit angst zelf niet meer rond te kunnen komen. 

Heb vertrouwen dat je Hemelse Vader ook voor jou zorgt en zorg ondertussen voor je naaste voor zover je kan.