Inleiding

Het Joodse jaar kent vier “nieuwjaar” data:

In de maand Nissan (Aviv) begint het religieuze nieuwe jaar waarin Pesach wordt gevierd. Op de eerste dag van Tishrei (Ethanim) in de herfst begint het civiele nieuwjaar dat wordt aangekondigd en gevuld met het geschal van de shofar. Die dag heet Yom T’ruah (Dag der Bazuingeschal) ook wel bekend als Rosh HaShana (Hoofd van het jaar).

Het nieuwe fiscale jaar begint op 1 januari op de Gregoriaanse kalender gevolgd door het nieuwe jaar voor bomen, Tu b'Shevat genoemd. De oorsprong van deze viering is te vinden in de Talmud in relatie tot de landbouwcyclus en tienden die naar de tempel in Jeruzalem werden gebracht. 

Als laatste is er een officieuze vijfde die niet als nieuwjaar geldt, maar wel een belangrijke datum op de kalender is: op 22 Tishrei wordt Simchat Thorah (Vreugde der Wet) gevierd als de leescyclus van de Tenach van het afgelopen jaar eindigt en de nieuwe cyclus naadloos wordt opgepakt. 

40 dagen bezinning

Met de 40 dagen die aan Yom Kippur (Dag der verzoening) vooraf gaan, vanaf het begin van de maand Elul tot op de 10e dag van Tishrei, breekt ook een tijd aan van bezinning – zowel persoonlijk als als volk. In de Joodse traditie houdt dat een tijd van berouw, bekering en vergeving tonen in. 

Zes dagen voordat de 1e dag van Tishrei aanbreekt, vangt het geblaas op de shofar al aan om de mensen in de omgeving alert te maken op de periode van rechtsspraak van de Koning der koningen die snel zal aanbreken. Ook klinken er in deze dagen speciale gebeden uit de Siddur, oud Joods gebedenboek, in de synagogen en op andere heilige plaatsen. 

Selichot

Tijdens de Tweede Tempelperiode zijn voor deze periode gebeden geschreven,  סליחות /’seli,chot/ genoemd, dat letterlijk “pardonnen” betekent. In Israël zeg je nog altijd “slicha” (pardon) als je op een drukke plek je ergens langs moet wurmen; ‘s’lichot’ is daar het meervoud van. Het heeft de implicatie van het verzoek de actie “niet als schuld aan te rekenen”. Een heel bekend gebed dat de laatste jaren onder zowel religieuze als seculaire Israëli’s steeds populairder is geworden heet: אדון הסליחות /’adon ha’seli,chot/," dat “Heer van de Pardonnen” betekent.

Een herkenbaar element aan dit gebed is dat, net als bij enkele psalmen, elke regel begint met een opeenvolgende letter van het Hebreeuwse alfabet, 22 in totaal, plus een refrein. De eerste vier regels zijn, mooier vertaald:

"Heer van vergeving, Onderzoeker van harten,  Die verborgenheden openbaart, Spreker van gerechtigheid…..”

Het steeds terugkerend refrein luidt:

"We hebben tegenover U gezondigd; wees ons genadig….”

Vergeven

In de Talmud, in Pirkei Avot hoofdstuk 43 staat:

‘Bekering en goede daden zijn een schild tegen straf. Rabbi Ishmaël zei: “Als bekering niet was geschapen, dan zou de wereld niet kunnen bestaan. Maar aangezien bekering wel is geschapen, strekt de rechterhand van de Heilige, gezegend zij Hij, zich uit om de berouwvolle iedere dag te ontvangen.”’ Wat een prachtig geschenk van God is dit, dat de kern vormt van het evangelie: iedereen kan zich bekeren, een ander vergeven en zich vergeven door God weten. Het is elke dag mogelijk, en op ieder moment! 

Jezus leerde Zijn discipelen op deze manier bidden: “Vergeef ons onze schulden, zoals wij onze schuldenaren hebben vergeven.” (Mattheüs 6:12; Hbr. vert.). Oftewel: reken ons onze schuld die wij bij U hebben opgebouwd niet aan, in dezelfde mate als wij anderen de schuld die zij bij ons hebben opgebouwd niet aanrekenen. 

De gelijkenis die Jezus leerde over dit onderwerp - bekend als de gelijkenis van de onbarmhartige knecht - in Mattheüs 18:21-35 gaat hier precies over.

In Markus 11:25 en 26 lezen we:  En wanneer u staat te bidden, vergeef als u tegen iemand iets hebt, opdat ook uw Vader, Die in de hemelen is, u uw overtredingen vergeeft. Maar als u niet vergeeft, zal uw Vader, Die in de hemelen is, ook uw misdaden niet vergeven.

Onze eigen schuld bij (overtredingen tegenover) God dienen wij als groter en gewichtiger te beschouwen dan de schuld die anderen bij ons hebben opgebouwd. Als wij dat doen, dan wordt het een stuk makkelijker om anderen die ons iets hebben aangedaan, hoe ernstig ook, hun schuld kwijt te schelden. 

Praktisch

In dit seizoen van herfst hoogtijdagen, waarin het Joodse volk naar Gods vergeving zoeken, laten we bidden dat velen van hun maar ook in ons land oprecht berouw en bekering zullen tonen en de volmaakte vergeving door het zoenoffer van Jezus zullen aanvaarden.

Luister hieronder naar de ontroerende uitvoering van dit gebed door het aanbiddingsteam van King of Kings in Jeruzalem.  Klik op de knop eronder voor de tekst in het Hebreeuws en Engels.